با استناد به اصل يكصد و سي و هشت قانون اساسي و با توجه به بند 21 ماده 2 قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و به منظور سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی، ارزشیابی و ارتقاء کمی و کیفی مجامع و جشنواره‌های سینمایی، آيين‌نامه برگزاری جشنواره‌ها، مسابقات و مجامع سينمايي، در تاریخ بیست و هشتم بهمن ماه سال 1393 به تصویب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رسید و ابلاغ شد . این آیین نامه در یک مقدمه، 5 فصل، 47 ماده و 9 تبصره عینا در سایت رسمی موسسه آوای اکسیر به شرح زیر آورده شده است . ( لازم به ذکر است که این آیین نامه از تاریخ بهمن 1393 به بعد لازم الاجراست . )
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
- ماده1:
جشنواره : همایشی است که در مدتی معین و بصورت دوره اي در مکانی مشخص در کشور براي کشف استعدادهاي جوان و ایجاد رقابت براي ارتقاء کیفیت و معرفی آثار برتر هنرمندان و اهداء جوایز به برجسته ترین اثر سینمایی و دیداري، شنیداري و سایر فعالیت هاي فرهنگی، هنري و نرم افزاري برگزار می گردد. - ماده2:
جشنواره بین المللی : جشنواره اي است که در بخش هاي مختلف تحت عنوان مسابقه و بخش جانبی با حضور حداقل هفت کشور شرکت کننده برگزار می شود. - ماده3:
جشنواره ملی: جشنواره اي است که با مشارکت حداقل هفت استان کشور با فراخوان سراسري و به منظور دریافت و ارزیابی آثار هنرمندان سراسر کشور برگزار می شود. - ماده4:
جشنواره منطقه اي: جشنواره اي است که با مشارکت حداقل دو و حداکثر هفت استان برگزار می شود. - ماده5:
جشنواره استانی: جشنواره اي است که دریکی از استان هاي کشور به منظور تولید و حمایت از آثار سینمایی، و دیداري، شنیداري و تقدیر از برگزیده هاي فرهنگی و سینمایی آن استان برگزار می شود. - ماده6:
جشنواره محلی: جشنواره اي است که با اولویت معرفی پاره فرهنگ ها دریکی از شهرها یا شهرستان هاي کشور برگزار می شود.
*تبصره: محتوای هر یک از جشنواره هاي فوق می تواند موضوعی با یک موضوع مشخص ، تخصصی با هدف بررسی حرفه اي یک موضوع خاص و یا عام باشد.
- ماده7:
اثر دیداری شنیداری: محصولی است که در قالب فیلم 16-35-70 میلیمتری يا ویدئو يا CD و DVD و يا ساير سخت‌افزارهای آنالوگ و دیجیتال ضبط و قابل پخش باشد. - ماده8:
مراسم مناسبتی: گردهمایی مناسبتی شامل بزرگداشت، نکوداشت و یادواره و نظایر آن خواهد بود که به صورت ادواري و یا غیر ادواري برگزار می شود. - ماده9:
شوراي سیاست گذاری: متشکل از کارشناسان با تجربه و متخصص که توسط مقام ذي صلاح برگزارکننده تعیین شده و رویکردها، سیاست ها و ضوابط اجرایی جشنواره را پایه ریزي و تصویب و بر فرآیند برگزاري جشنواره راهبري و نظارت می نماید. - ماده10:
هیأت انتخاب: متشکل از کارشناسان با تجربه، خبره، صاحب نظر و متخصص هستند که با معرفی دبیر جشنواره توسط شوراي سیاست گذاري انتخاب و طی حکمی از سوي دبیر جشنواره براي انتخاب آثار ارسالی به جشنواره جهت شرکت در بخش مسابقه منصوب می شوند. - ماده11:
هیأت داوران : متشکل از حداقل 5 و حداکثر 7 نفر از متخصصان و کارشناسان و صاحب نظران فرهنگی و هنري، اساتید و پیش کسوتان سینمایی است که با معرفی دبیر جشنواره توسط شوراي سیاست گذاري تعیین شده و طی حکمی از سوي دبیر جشنواره براي انتخاب آثار برتر جشنواره به عنوان عضو هیأت داوري منصوب می شوند و نتیجه جشنواره با داوري و راي اکثریت آراء اعضاء تعیین می شود. - ماده12:
دبیر جشنواره: فردي ذیصلاح که با حکم بالاترین مقام اجرایی برگزارکننده تعیین می گردد. دبیر جشنواره باید داراي حداقل مدرك کارشناسی ویا معادل آن در رشته مرتبط با حوزه فرهنگی و یا سینما با اولویت موضوع جشنواره و یا داراي تجربه و سابقه تخصصی در سینما یا موضوع مرتبط با جشنواره باشد.
تشخیص دارا بودن صلاحیت هاي یاد شده با سازمان امور سینمایی است. دبیر جشنواره مسؤلیت محتوایی و تخصصی جشنواره را بر عهده دارد. - ماده13:
محل برگزاري جشنواره: مکانی است که براي برگزاري جشنواره یا مراسم و برنامه هاي جنبی مورد نظر، تناسب موضوعی، موقعیتی و جغرافیایی داشته باشد و به تأیید سازمان سینمایی برسد. - ماده14:
برگزارکننده (صاحب امتیاز) جشنواره: شخص حقوقی اعم از بخش خصوصی، دولتی و یا نهاد عمومی غیر دولتی است که در چارچوب مقررات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شوراي عالی انقلاب فرهنگی اقدام به برگزاري جشنواره می کند تا از رسانه پرنفوذ، اثرگذار و کلید پیشرفت کشور، سینما، در راستاي معرفی مأموریت ها و اهداف بهره گیري نماید و پس از اخذ مجوز برگزاري جشنواره از سازمان سینمایی می تواند جشنواره را برگزارنموده و مسئولیت اصلی و مالی جشنواره در مقابل شرکت کنندگان و اشخاص ثالث و تکالیف قانونی جشنواره برعهده اوست . - ماده15:
مجري جشنواره: مؤسسات فرهنگی هنري، سینمایی و فیلم سازي ( اعم تولید، اکران، توزیع و خدمات فنی و پشتیبانی فیلم سازي) داراي مجوز فعالیت از سازمان سینمایی و صلاحیت هاي تخصصی موضوع جشنواره بوده و مطابق تفاهم نامه همکاري فی مابین برگزارکننده و موسسه مذکور؛ تمام مسؤلیت محتوایی و اجرایی نحوه برگزاري جشنواره را برعهده می گیرد و در خصوص عملکرد خود در مقابل سازمان سینمایی مسؤل و پاسخگوست. - ماده16:
مقررات جشنواره: کلیه دستورالعمل ها و ضوابط اجرایی حاکم بر جشنواره که قبل از اجرا پس از تصویب شوراي سیاست گذاري جشنواره، باید به تصویب مقام ذي صلاح سازمان سینمایی برسد. - ماده17:
ناظر کیفی جشنواره: کارشناسی است که توسط سازمان سینمایی تعیین و به ارزیابی و کنترل کیفیت و کمیت محتوا و اجراي جشنواره می پردازد و نظر خود را طی گزارشی به سازمان سینمایی اعلام می دارد. ناظر جشنواره می تواند از تمامی ارکان و اجزاي جشنواره و عملکرد برگزارکننده، مجري، دبیر و هیأت هاي انتخاب و داوري جشنواره بازرسی و نظارت نماید تا از مطابقت عملکرد آنان با ضوابط و مقرارت مصوب و ابلاغی اطمینان حاصل نماید. همکاري تمامی ارکان جشنواره با ایشان الزامی است. - ماده18:
جوایز جشنواره : هدایاي مادي و یا معنوي است که توسط برگزار کننده جشنواره و بنا به تشخیص هیأت داوران و متناسب با شأن، مقام و موضوع به برگزیدگان هر جشنواره اهداء می شود.
*فصل دوم – صدور مجوز و نظارت:
- ماده19:
برگزاري هر نوع جشنواره و یا مراسم سینمایی یا دیداري، شنیداري توسط برگزارکننده صرفاً با ارائه درخواست به سازمان سینمایی و تشکیل پرونده و ارائه مدارك لازم و پس از اخذ مجوز بر پایی جشنواره هاي سینمایی و دیداري، شنیداري امکان پذیر می باشد . - ماده20:
نظارت بر سیاست ها، اهداف، برنامه ریزي، عملکرد و اجراي صحیح برگزاري جشنواره ها بر عهده سازمان سینمایی می باشد. - ماده21:
برگزارکننده جشنواره می بایست حداقل چهار ماه قبل از برگزاري جشنواره ضمن تحویل تقاضاي کتبی برگزاري جشنواره نسبت به ارائه طرح توجیهی و تکمیل فرم مربوط با ذکر رویکردها، اهداف و برنامه هاي پیشنهادي جشنواره اعم اصلی یا جنبی، و ارکان و ساختار اجراي امور و میزان و نحوه ي تأمین منابع مالی جشنواره اقدام نموده و مدارك مورد نیاز را به سازمان سینمایی ارائه دهد. هر گونه تغییر در ابعاد و اجزاي جشنواره باید به صورت کتبی و حداقل یکماه قبل از برگزاري به سازمان سینمایی اعلام شود.
*تبصره1: آثار دیداري، شنیداري و موضوع مورد نمایش در جشنواره باید با برنامه ارائه شده از سوي برگزارکننده، مصوب سازمان سینمایی، هماهنگی داشته باشد. برگزار کننده، دبیر و مجري جشنواره باید حداقل دو هفته قبل از اعلام رسمی و عمومی منتخبین هیأت انتخاب، جهت دریافت تأیید و مجوز اکران محدود آثار طبق جدول پیشنهادي از سازمان سینمایی اقدام نماید.
*تبصره2: برگزار کننده جشنواره باید متناسب با اهداف جشنواره تعداد، اسامی و مشخصات اعضاي هیأت هاي انتخاب و داوري را حداقل دو ماه قبل از برگزاري جشنواره کتبا به سازمان سینمایی اعلام نماید.
- ماده22:
برگزارکننده، مجري و دبیر جشنواره باید داراي تابعیت جمهوري اسلامی ایران و صلاحیت هاي عام و 15 و 12 این آیین نامه را دارا باشند. ، تخصصی متناسب با مفاد مندرج در مواد 14 ، 15 و 12 اين آيين‌نامه را دارا باشند.
*فصل سوم - روش اجراء :
- ماده23:
برگزارکننده جشنواره باید امکانات کافی براي اداره، اجرا وسازماندهی برنامه هاي تصویبی و شرایط فنی مناسب براي نمایش از قبیل: سینما، سالن نمایش و امکانات پخش تصویر، صدا و ... را فراهم آورد. - ماده24:
برگزارکننده جشنواره بایستی فراخوان جشنواره را که در برگیرنده موضوع، اهداف و مقررات جشنواره، بخش هاي مختلف آن و جوایز منتخبین نهایی باشد، پس از دریافت مجوز، حداقل سه ماه پیش از زمان برگزاري جشنواره منتشر نماید.
*تبصره: درمورد جشنواره هاي بین المللی، برگزارکننده باید فراخوان خود را براساس مجوز صادره سازمان سینمایی تدوین و حداقل به یکی از زبان هاي رایج بین المللی توزیع نماید.
- ماده25:
حداکثر زمان برگزاري یک جشنواره فیلم دو هفته می باشد. - ماده26:
درج مشخصات کامل کلیه فیلم هاي بلند، کوتاه، مستند، پویانمایی و نماهنگ شرکت داده شده در جشنواره، در بروشورها، رایانما ( سایت ) و نشریه هاي مخصوص آن توسط برگزارکنندگان جشنواره الزامی است . - ماده27:
برگزارکننده جشنواره موظف است حداکثر ظرف مدت یک هفته پس از اتمام برگزاري جشنواره گزارش کاملی از روند برگزاري و خود ارزیابی از نتایج جشنواره به همراه رأي هیأت هاي انتخاب و داوري، فیلم مراسم پایانی و مستندسازي روند برگزاري جشنواره در بخش هاي اصلی و جنبی و سایر اقدامات از جمله اقلام تبلیغاتی نظیر پوسترهاي تبلیغاتی، بولتن، کالانما، برنامه و جداول زمانبندي اجراي جشنواره را براي ضبط در سوابق به سازمان سینمایی تحویل نماید. - ماده28:
هر جشنواره می بایست جوایز معینی داشته باشد که در فراخوان مربوط به اطلاع عموم رسانده می شود. - ماده29:
برگزارکننده موظف است برآورد، عملکرد و منابع تأمین مالی جشنواره را قبل ( به هنگام ارائه تقاضا و تکمیل فرم مربوط) و پس از برگزاري جشنواره به سازمان سینمایی اعلام نماید. - ماده30:
صدور مجوز دوره هاي بعدي یک جشنواره علاوه بر احراز سایر شرایط مقرر در این دستورالعمل و ضوابط مورد نظر سازمان سینمایی، منوط به دریافت مستندات مذکور در ماده 27 و برگزاري مطلوب دوره هاي قبل با تأئید ناظر کیفی سازمان است. - ماده31:
کلیه فیلم هاي بلند سینمایی که قرار است در جشنواره اي به نمایش درآید، برگزارکننده و مجري باید براي تکرار نمایش از تهیه کننده فیلم مجوز کتبی کسب نمایند.
*تبصره: برگزارکننده جشنواره باید تهیه کنندگانی را که فیلم هایشان براي نمایش برگزیده نمی شوند، حداکثر ده 10 روز قبل از تاریخ شروع جشنواره به صورت کتبی مطلع سازد .
- ماده32:
انتخاب یک فیلم جهت شرکت در یک جشنواره نباید منوط به سپردن یک نسخه از فیلم مزبور براي نگهداري در بایگانی جشنواره یا هر بایگانی دیگري مربوط به جشنواره توسط برگزارکننده باشد. - ماده33:
چنانچه به دلایلی لازم باشد بخش هایی از فیلم حذف و یا تغییر داده شود، مراتب باید به صورت مکتوب در زمان انتخاب فیلم یا حداقل دو هفته پیش از شروع جشنواره به تهیه کننده فیلم اعلام و موافقت وي اخذ شود. درصورت مخالفت تهیه کننده با تغییرات پیشنهادي، وي محق خواهد بود تا فیلم خود را از جشنواره خارج کند.
*تبصره: پس از اعمال تغییرات در پایان جشنواره، فیلم باید به صورت اولیه و با اضافه کردن بخش هاي حذف شده به مالک آن مسترد گردد.
- ماده34:
برگزارکننده جشنواره می بایست همه فیلم هاي منتخب براي نمایش را بیمه نموده و حداقل خسارات پرداختی به تهیه کننده فیلم را در بیمه نامه مشخص نماید. - ماده35:
چنانچه تهیه کننده فیلم مدعی خسارت از برگزارکننده جشنواره بابت نسخه تحویلی فیلم باشد، می بایست موضوع را حداکثر ظرف دو هفته پس از دریافت فیلم به برگزارکننده اطلاع دهد و در صورت بروز هر گونه اختلاف به مراجع قضایی ذیصلاح مراجعه نماید. - ماده36:
برگزارکننده جشنواره می تواند بخش کوتاهی از فیلم هاي مختلف را با هدف تبلیغات به صدا و سیماي جمهوري اسلامی ایران امانت دهد. در این خصوص لازم است مجوز کتبی را از تهیه کننده و تعهدات لازم را از صدا و سیماي جمهوري اسلامی اخذ نماید. - ماده37:
مسئولیت حفظ و نگهداري از فیلم ها در تمام مدتی که در اختیار جشنواره است، از جمله مدتی که به صدا و سیماي جمهوري اسلامی ایران امانت داده می شود، بر عهده برگزارکننده و مجري جشنواره می باشد. - ماده38:
فیلم ها باید برابر اطلاعات مندرج در فرم هاي درخواست حضور در جشنواره فقط در مدت برگزاري جشنواره و در شهري که جشنواره درآن برگزار می شود، نمایش داده شود. هرگونه نمایش اضافی به هر صورت و هر عنوان، می بایست با مجوز کتبی از سازمان سینمایی و تهیه کننده فیلم و یا از نماینده قانونی او یا از توزیع کننده مجاز فیلم صورت پذیرد. چنانچه با توافق طرفین نمایش بیش از سه بار باشد لازم است قراردادهاي فی مابین برگزارکننده جشنواره و تهیه کننده فیلم تنظیم گردد و میزان و نحوه پرداخت درآمد حاصله به تهیه کننده فیلم مشخص گردد. - ماده39:
نسخه هاي فیلم ارائه شده به جشنواره حداکثر دو 2 هفته پس از پایان جشنواره، باید به تهیه- کننده یا نماینده قانونی وي در قبال اخذ رسید تحویل شود.
*فصل چهارم – داوري :
- ماده40:
دبیر جشنواره باید موافقت کتبی کلیه داوران را براي داوري در جشنواره پیش از صدور حکم داوري از ایشان اخذ کند و پس از اخذ موافقت کتبی داوران، با تأیید شوراي سیاست گذاري؛ احکام آنان را صادر نماید. - ماده41:
داوران موظفند هویت نامزدهاي منتخب جشنواره را تا پایان کار داوري و اعلام نتیجه حفظ نمایند. - ماده42:
رأي هیات داوري با اکثریت مطلق اعضاء تعیین می شود. این راي قطعی و تغییر ناپذیراست و هیچ کس مجاز به تغییر و تصرف در آن نخواهد بود.
*تبصره: پس از اتمام داوري نهایی، هیأت داوري موظف است گزارش کتبی خود را مشتمل بر مستندات داوري به مجري و دبیر جشنواره ارائه نماید.
- ماده43:
مشارکت مدیر عامل مؤسسه فرهنگی، هنري و سینمایی، مجري جشنواره، دبیر، مشاور دبیر و دستیاران او، داوران، اعضاي هیأت مدیره، سهام داران یا اشخاصی که در زمره کارکنان آن شرکت یا مؤسسه مجري باشند و بستگان درجه اول و دوم داوران در جشنواره بلامانع است اما مجاز به دریافت جایزه عنوان آثار برتر نخواهند بود. - ماده44:
اعضاء هیئت داوري نباید به نحوي مرتبط با تولید یا بهره برداري تجاري از فیلم هاي بخش مسابقه باشند.
*فصل پنجم – متفرقه :
- ماده45:
کلیه تصمیمات اصلی و روند برگزاري جشنواره می بایست ثبت و مستندسازي تصویري و به سازمان سینمایی ارائه شود. - ماده46:
کلیه مسئولیت هاي جشنواره از جمله مسئولیت ناشی از اجراي این آیین نامه، قوانین مرتبط، مندرجات فراخوان بر عهده برگزارکننده و مجري است، مقام ذیصلاح برگزارکننده جشنواره می تواند قسمتی از اختیارات خود را با مصوبه شوراي سیاست گذاري، طی حکمی به مجري و دبیر جشنواره تفویض نماید.
*تبصره: مسؤلیت هاي مجري و دبیر جشنواره رافع مسئولیت برگزارکننده نخواهد بود.
- ماده47:
چنانچه اشخاص حقیقی و حقوقی مبادرت به برگزاري جشنواره بدون کسب مجوز از سازمان سینمایی نمایند، موضوع توسط سازمان سینمایی از سوي مراجع ذیصلاح قانونی پیگیري خواهد شد.
*تبصره: چنانچه ناظرکیفی جشنواره تخلف برگزارکننده، مجري یا دبیر جشنواره را از مفاد مندرج در این آیین نامه گزارش دهد و مراتب تخلف به تأئید سازمان سینمایی برسد، همزمان با برگزاري جشنواره مجوز مزبور لغو خواهد شد و ضمن برخورد قانونی با متخلفین براي دوره هاي بعد نیز مجوز ارائه نخواهد شد.
